Đằng sau những món ăn làm say lòng biết bao thực khách là cả nền Văn hoá – Ẩm thực Việt đã hình thành và phát triển trong hàng nghìn năm văn hiến. Đặc trưng Ẩm thực Việt Nam mang đậm tinh hoa bản sắc dân tộc, nét độc đáo, tính kế thừa và “hoà nhập không hoà tan” trước sự giao thoa quốc tế.
Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, những dấu ấn thuộc về văn hoá dân tộc được xem là yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh của mỗi quốc gia, trong đó Ẩm thực chiếm vị trí vô cùng quan trọng. Đặc trưng Ẩm thực Việt Nam không chỉ thể hiện ở cách chế biến món ăn mà còn qua phong cách thưởng thức cùng nét đặc sắc ở 3 miền Bắc – Trung – Nam. Hãy cùng Chefjob.vn tìm hiểu rõ hơn về những đặc trưng cơ bản này nhé.
Tinh tế trong cách chế biến
Từ xa xưa, những món ăn đặc trưng của Việt Nam đã luôn mang phong vị riêng. Chúng được làm đơn giản nhưng vô cùng độc đáo, ít mỡ, không dùng nhiều thịt mà thay vào đó là các nguyên liệu sẵn có như rau, củ, quả và ăn cùng cơm trắng. Phương pháp chế biến cũng đa dạng từ hấp, luộc, hầm, kho đến tái sống… để giữ hương vị thanh đạm thuần tuý.
Không chỉ vậy, triết lý âm dương trong Ẩm thực Việt Nam cũng vận dụng hoàn hảo cả trong nêm nếm và phối hợp nguyên liệu, do đó nhiều món ăn còn trở thành bài thuốc trị bệnh hiệu quả. Đặc biệt, một bữa ăn mang tinh thần Việt không thể thiếu nước mắm để chấm, đây là loại gia vị được “sáng tạo” nhiều nhất với các phiên bản khác nhau cho đúng với từng món ăn, mang lại hương vị phù hợp.
Nét độc đáo trong văn hóa ăn uống của người Việt
Trong ẩm thực Việt, để thưởng thức trọn vẹn một món ăn, cần sử dụng tất cả 4 giác quan. Trước tiên là thính giác, âm thanh “rôm rốp” giòn tan từ món cơm cháy quê nhà hay tiếng “xèo xèo” khi xào rau sẽ tạo sự kích thích trước khi dùng bữa. Tiếp đến là khứu giác, mùi thơm của món ăn dậy lên rồi lan toả trong không khí. Sau đó, thị giác, món ăn phải trình bày đẹp mắt, giữ được màu sắc đặc trưng của nguyên liệu. Và cuối cùng, người ăn dùng lưỡi – vị giác để cảm nhận hương vị.
Ẩm thực Việt Nam cũng thể hiện tính cộng đồng tương đối rõ ràng. Dù là trong gia đình, hay trên bàn tiệc ngoài xã hội, người Việt đều yêu thích không khí quây quần, đầm ấm nên thường dọn tất cả món ăn lên mâm rồi chia nhau thưởng thức. Tuy nhiên, cũng có một số “luật bất thành văn” trong bữa ăn mà ông bà đã dạy từ xưa như “ăn trông nồi, ngồi trông hướng” hay “ăn phải nhai, nói phải nghĩ”…
Sự phong phú của Ẩm thực Việt Nam theo vùng miền
Sự khác biệt của văn hóa 3 miền đã giúp tổng thể “bức tranh” Ẩm thực Việt trở nên đa dạng hơn:
Đặc trưng Ẩm thực miền Bắc
Món ăn miền Bắc thanh đạm, không quá mặn nhưng lại có màu sắc khá sặc sỡ, không đậm vị cay, béo, ngọt, chủ yếu sử dụng nước mắm hơi loãng hoặc mắm tôm. Hà Nội được xem như tinh hoa ẩm thực của miền Bắc với nhiều món ăn ngon như phở, bún chả, bún ốc, miến lươn, cốm làng Vòng… và gia vị đặc sắc như tinh dầu cà cuống, rau húng Láng.
Đặc trưng Ẩm thực miền Trung
Về miền Trung, tính đặc sắc của Ẩm thực thể hiện qua hương vị riêng biệt, nhiều món ăn đậm đà và cay nồng hơn so với miền Bắc hay miền Nam. Màu sắc cũng được pha trộn khá phong phú, rực rỡ, thiên về đỏ và nâu sậm. Các tỉnh miền Trung như Huế, Đà Nẵng, Bình Định rất nổi tiếng với mắm tôm chua, các loại mắm ruốc cùng bánh kẹo. Mặt khác, Ẩm thực cung đình Huế được xem là đại diện tiêu biểu ở miền Trung với phong cách đặc biệt. Món ăn không chỉ có vị rất cay, nhiều màu sắc mà còn chú trọng vào số lượng đa dạng cùng sự cầu kỳ trong cách bày trí.
Đặc trưng Ẩm thực miền Nam
Do chịu nhiều ảnh hưởng từ ẩm thực Trung Hoa, Campuchia, Thái Lan nên các món ăn của người miền Nam thường ngọt và cay, phổ biến với nhiều loại mắm như: Mắm cá sặc, mắm bò hóc, mắm ba khía… Miền Nam có nhiều món ăn dân dã, đặc thù như: Chuột đồng khìa nước dừa, dơi quạ hấp chao, rắn hổ đất nấu cháo đậu xanh, đuông dừa, vọp chong, cá lóc nướng trui…
Đặc trưng Ẩm thực các dân tộc
Ẩm thực mỗi dân tộc thiểu số đều mang bản sắc rất riêng biệt, nổi tiếng với những món ăn độc đáo như: Bánh coóng phù của người Tày, lợn sữa, vịt quay lá mắc mật hay khâu nhục Lạng Sơn, cháo nhộng ong, phở cốn sủi, thắng cố, món xôi nếp nương của dân tộc Thái…
Trải qua bao chặng đường lịch sử, Ẩm thực Việt vẫn gìn giữ và phát huy những đặc trưng vốn có, tạo nên nét riêng biệt độc đáo của dân tộc. Không chỉ dừng lại trên mảnh đất hình chữ S, những món ăn đặc trưng Ẩm thực Việt Nam đã sớm vươn ra thế giới, mang hình ảnh đẹp, góp phần quảng bá văn hóa quê hương.
Tin liên quan:
